سکته مغزی می‌تواند زندگی فرد را به طور چشمگیری تحت تأثیر قرار دهد، اما با گذر از مراحل مختلف بهبودی، بسیاری از بیماران می‌توانند عملکردهای خود را تا حد زیادی بازیابی کنند. فرایند بهبودی پس از سکته مغزی معمولاً در ۶ مرحله انجام می‌شود که هر مرحله نشان‌دهنده بهبود در عملکرد مغز و بدن است. در ادامه این مراحل را بررسی می‌کنیم.

1. مرحله فلج اولیه (Flaccid Stage)

در اولین مرحله بهبودی پس از سکته مغزی، بیمار به طور معمول دچار ضعف شدید یا فلج در یک طرف بدن (همی‌پلژی) می‌شود. معمولاً در این دوره، هیچ حرکت ارادی در اندام‌های آسیب‌دیده دیده نمی‌شود. مهم‌ترین اقدام در این مرحله، جلوگیری از عوارض ناشی از بی‌حرکتی مانند زخم بستر، مشکلات تنفسی و تحلیل عضلانی و انجام مداخلات برای شروع حرکات غیر ارادی و افزایش تون عضلات است.

2. شروع بازگشت حرکت (Spasticity Appears)

با گذر زمان و شروع روند بهبودی، تون عضلانی افزایش یافته و اسپاستیسیتی (افزایش غیرطبیعی سفتی و تنش عضلات) ظاهر می‌شود. در این مرحله، بیمار ممکن است حرکات محدود و غیرارادی داشته باشد. درمان کاردرمانی و فیزیوتراپی برای کنترل اسپاستیسیتی و جلوگیری از عوارض مفصلی بسیار مهم است.

3. حداکثر اسپاستیسیتی و انجام حرکات ابتدایی (Increased Spasticity & Basic Movements)

در این مرحله، اسپاستیسیتی به اوج خود می‌رسد و برخی از حرکات ارادی آغاز می‌شوند. بیمار ممکن است بتواند برخی از الگوهای حرکتی اولیه را انجام دهد، اما حرکات او همچنان غیرهماهنگ هستند. تمرینات منظم و تحریکات حسی-حرکتی به بهبود کنترل حرکتی کمک می‌کنند

4. کاهش اسپاستیسیتی و افزایش کنترل حرکات (Spasticity Decreases & Controlled Movements)

با تمرین و توانبخشی، تون عضلانی کاهش یافته و حرکات بیمار کنترل بیشتری پیدا می‌کند. بیمار می‌تواند برخی از حرکات پیچیده‌تر را انجام دهد و استقلال بیشتری در فعالیت‌های روزانه پیدا کند.

5. حرکات مستقل‌تر و بهبود هماهنگی (Complex Movement & Coordination)

در این مرحله، بیمار قادر است حرکات ارادی را با هماهنگی بیشتری انجام دهد. دامنه حرکتی بهبود یافته و فرد می‌تواند فعالیت‌های روزمره مانند گرفتن اشیا، راه رفتن و لباس پوشیدن را بهتر مدیریت کند. توانبخشی در این مرحله بر تمرینات عملکردی و تقویت عضلات تمرکز دارد.

6. بهبودی تقریباً کامل و بازگشت به زندگی عادی (Full Recovery & Return to Normal Life)

در آخرین  مرحله بهبودی پس از سکته مغزی، بیمار تقریباً به سطح قابل قبولی از توانایی‌های خود بازمی‌گردد. ممکن است برخی از محدودیت‌های جزئی باقی بمانند، اما بسیاری از افراد می‌توانند فعالیت‌های روزمره و حتی شغل خود را از سر بگیرند. تمرینات مداوم، سبک زندگی سالم و پیگیری توانبخشی می‌توانند به حفظ پیشرفت‌های به‌دست‌آمده کمک کنند.

جمع‌بندی

کاردرمانگر یا فیزیوتراپیست با انجام یکسری از ارزیابی و تست‌ها می‌تواند مرحله بهبودی بیمار را تشخیص دهد. همچنین توجه کنید روند و سرعت بهبودی پس از سکته مغزی برای هر فرد متفاوت است، اما گذر از این ۶ مرحله نشان‌دهنده پیشرفت در مسیر بازیابی عملکردها است. مداخلات توانبخشی زودهنگام، کاردرمانی و حمایت خانواده نقش مهمی در افزایش کیفیت زندگی بیمار دارند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان دچار سکته مغزی شده‌اید، با مراجعه به متخصصان توانبخشی و کاردرمانی، می‌توانید مسیر بهبودی را هموارتر کنید.

برای  دیدن مطالب این مقاله در قالب ویدیوی یوتیوب به زبان انگلیسی کلیک کنید.